ເດັກນ້ອຍທີ່ສາມາດຕໍ່ຕ້ານກັບໂລກ HIV

Credited Illustration by Mike Faille

ເປັນໄປໄດ້ບໍ່ ທີ່ອະນາຄົດ ລູກຂອງເຮົາຈະສາມາດ ຕໍ່ຕ້ານກັບໂລກໄພໄຂເຈັບທີ່ມີໃນປະຈຸບັນ: ໂລກ HIV. ປະຈຸບັນມີນັກວິທະຍາສາດຈີນ ອ້າງວ່າໄດ້ອອກແບບເດັກນ້ອຍຝາແຝດທີ່ສາມາດຕໍ່ຕ້ານກັບໂລກ HIV ທີ່ຫາກໍ່ເກີດຫລາຍເດືອນກ່ອນນີ້ ໂດຍການໃຊ້ເທັກໂນໂລຊີ ການຕັດແຕ່ງແຊ້ນ. ທ່ານອາດຈະບໍເຊື່ອ ແຕ່ລອງຖາມໂຕເອງເບິ່ງວ່າ ທ່ານຮູ້ຈັກ ຈັກຄົນ ທີ່ໃຫ້ວິທະຍາສາດຊ່ວຍໃຫ້ເຂົ້າໄດ້ລູກນ້ອຍ. ເຂົາສາມາດເລືອກໄດ້ວ່າ ຢາກໄດ້ລູກຈັກຄົນ ແລະ ຢາກໄດ້ເພດຫຍັງກໍ່ໄດ້. ເດັກນ້ອຍເລົ່ານີ້ ບໍ່ໄດ້ເກີດຈາກການອອກແບບຂອງທຳມະຊາດ ແຕ່ເປັນການປະສົມປະສານຂອງ ວິທະຍາສາດ ແລະ ທຳມະຊາດ ເວົ້າລວມແລ້ວແມ່ນເຂົາເຈົ້າຖືກອອກແບບຈາກຫ້ອງທົດລອງ ກ່ອນຈະຖືກນຳເຂົ້າໄປໃນຕົວຂອງຜູ້ເປັນແມ່.

Read more

Credited Illustration by Mike Faille

ໃນປະຈຸບັນ, ເທັກໂນໂລຊີ ຄວາມຮູ້ ຄວາມສາມາດໃນຂະແຫນ່ງ gene editing ຫລື ການຕັດແຕ່ງແຊ້ນມີການຄົ້ນຄວ້າຢາກຂຸ້ນຂ້ຽວ ແລະ ໄດ້ກ້າວຫນ້າໄປໄກ. ເຂົາສາມາດສ້າງພືດທີ່ທົນຕໍ່ພະຍາດ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມທີ່ຮຸນແຮງ. ເຂົາສາມາດສ້າງສັດທີ່ແຂງແຮງ ແລະ ໃຫ້ຜົນຜະລິດຫລາຍ. ສາມາດເຮັດໄດ້ຫລາຍກວ່າ ເດັກນ້ອຍທີ່ສາມາດຕໍ່ຕ້ານກັບໂລກ HIV.

ແຕ່ເຫດຜົນຫລັກທີ່ ນັກວິທະຍາສາດບໍ່ໃຊ້ການຕັດຕໍ່ແຊ້ນໃນຄົນ ແມ່ນ ຂໍ້ບັງຄັບດ້ານສິນລະທຳຈາກສາກົນ ແລະ ຜົນກະທົບທີ່ອາດຈະເກີດໃນອານາຄົດ. ຕົວຢ່າງ, ເດັກນ້ອຍທີ່ຖືກຕັດແຕ່ງແຊ້ນ ຈະສົງແຊ້ນຂອງເຂົາສ່ວນຫນຶ່ງໃຫ້ລູກຫລານຂອງເຂົ້າ ແລະ ໃນຂະບວນການສົງຕໍ່ນັ້ນ, ແຊ້ນອາດຖຶກປ່ຽນແປງ ແລະ ເກີດເປັນແຊ້ນຊຸດໃຫ່ມທີ່ບໍ່ສາມາດຄາດເດົາໄດ້.

ນັກວິທະຍາສາດຈີນດັ່ງກ່າວໄດ້ ທ່າທາຍເຫດຜົນທັງຫມົດນັ້ນໄປ ເພື່ອເປີດປະຕູສູ້ ການພັດທະນາ ໃນອະນາຄົດ. ຜົນສຳເລັດທີ່ເລົາອ້າງ ມາພ້ອມຄຳວິຈານຢ່າງຫລວງຫລາຍຈາກອົງກອນຕ່າງຯ. ຈາກການອອກມາປະກາດຄັ້ງນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າ ເຊື່ອແນ່ວ່າ ໃນອະນາຄົດ ເຮົາຈະໄດ້ເຫັນ ຫລື ອາດ ຈະໄດ້ທົດລອງໃຊ້ເທັກໂນໂລຊີຕັດຕໍ່ແຊ້ນ ດ້ວຍຕົວຂອງເຮົາເອງແນ່ນອນ ມີແຕ່ເວລາເທົານັ້ນວ່າ ຈະໄວ ຫລື ຈະຊ້າ.

reference

https://theconversation.com/the-road-to-enhancement-via-human-gene-editing-is-paved-with-good-intentions-107677

https://apnews.com/4997bb7aa36c45449b488e19ac83e86d

https://genomebiology.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13059-018-1583-1

https://genomebiology.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13059-018-1583-1

ທີມງານບົດຄົ້ນຄ້ວາ ມຊ ລົງເກັບກຳຂໍ້ມູນ 4 ແຂວງພາກໃຕ້

ເພື່ອເປັນບ່ອນອິງໃນການຮ່າງນິຕິກຳດ້ານການພັດທະນາ, ນຳໃຊ້ ແລະ ບໍລິຫານການຮຽນ-ການສອນຜ່ານລະບົບອອນລາຍແບບ E-Learning/M-Learning.

Read more

ໃນວັນທີ 1-4/4/2019 ທີ່ຜ່ານມາ ທີມງານຄົ້ນຄ້ວາວິທະຍາສາດທາງດ້ານວິຊາການຂອງ ມຊ ເຊີ່ງປະກອບດ້ວຍ ພະນັກງານຈາກຫ້ອງການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ, ອາຈານຈາກຄະນະອັກສອນສາດ, ພະນັກງານຈາກສູນໄອທີ ທັງຫມົດຈຳນວນ 07 ທ່ານ ໄດ້ລົງຝຶກອົບຮົມ ແລະ ເກັບກຳຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບ ການຮຽນ- ການສອນວິຊາພາສາອັງກິດຜ່ານໂທລະສັບມືຖື ແລະ ຄອມພີວເຕີ ສຳລັບຊັ້ນມັດທະຍົມປາຍປີທີ່5 (ມໍ5) ໃຫ້ແກ່ນ້ອງນັກຮຽນຊັ້ນມັດທະຍົມຕອນປາຍ 04 ແຂວງພາກໃຕ້: ແຂວງສາລະວັນ, ແຂວງເຊກອງ, ແຂວງອັດຕະປື ແລະ ແຂວງຈຳປາສັກ (ແຂວງລະ 50 ຄົນ) ເພື່ອປະກອບໃສ່ບົດຄົ້ນຄ້ວາ “ການພັດທະນາຫລັກສູດການຮຽນ-ການສອນພາສາອັງກິດລະດັບມັດທະຍົມສຶກສາຜ່ານລະບົບອອນລາຍ ທາງແບບ E-Learning/M-Learning ໂດຍໃຊ້ໂທລະສັບມືຖື ຫລື ຄອມພີວເຕີ”. ໃນການລົງເກັບກຳຂໍ້ມູນຄັ້ງນີ້ແມ່ນໄດ້ສົມທົບກັບພະແນກສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ຂອງແຕ່ລະແຂວງ, ສູນ ICT ແລະ ໂຮງຮຽນມັດທະຍົມຕອນປາຍທີ່ຢູ່ອ້ອມຂ້າງສູນ ICT.

ເຮົາຈະໄດ້ກິນຊີ້ນທີ່ປູກຈາກຫ້ອງ lab

ທ່ານຈະຕົກໃຈບໍ່ ຖ້າຂ້າພະເຈົ້າບອກທ່ານວ່າ ໃນຕໍ່ຫນ້າຄົນເຮົາຈະສາມາດກິນຊີ້ນໄດ້ໂດຍບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງ ທຳຮ້າຍ ຫລື ຂ້າສັດ. ຊີ້ນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນຊີ້ນງົວ, ຫມູ ແລະ ໄກ່ສາມາດປູກໄດ້ ແມ່ນແລ້ວ “ປູກ” ໃນຫ້ອງທົດລອງທີ່ມີສະພາບແວດລ້ອມອຳນວຍ. ຊີ້ນດັ່ງກ່າວຖືກເອີ່ນວ່າ cell-based meat.

ຂໍ້ດີຂອງ cell-based meat ແມ່ນ ເປັນຊີ້ນທີສະອາດ ແລະ ປາດສະຈາກໂລກທີ່ມີໃນຊີ້ນທົ່ວໆໄປ. ເປັນຊີ້ນທີ່ບໍ່ສົງຜົນກະທົບ ຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ ຍ້ອນຖືກປູກໃນສະພາບຫ້ອງທົດລອງ.

Read more

Cited from www.new-harvest.org/mark_post_cultured_beef
ຊິ້ນ “ປູກ” ໃນຫ້ອງທົດລອງ Cited from www.new-harvest.org/mark_post_cultured_beef

ຂັ້ນຕອນການປູກຊີ້ນແມ່ນເລີ່ມຈາກ ການເອົາພາກສ່ວນຂອງແຊ້ນ ຫລື cell ທີ່ຂັດສັນພິເສດຈາກສັດ (ອາດຈະມາຈາກຂົນຂອງໄກ່) ມາປູກ ໃຫ້ຂະຫຍາຍຈຳນວນຢ່າງວ່ອງໄວ້ ໂດຍອາຫານທີ່ໃຊ້ໃນການລ້ຽງ cell ດັ່ງກ່າວແມ່ນມາຈາກພຶດທັງຫມົດ. ຈາກ cell ກ່າຍເປັນຊີ້ນທີ່ຄົນສາມາດບໍລິໂພກໄດ້.

ນະວັດຕະກຳການປູກຊີ້ນຈາກ cell ໄດ້ມີການຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ຜະລິດໂດຍຫລາຍບໍລິສັດ ໃນຫລາຍປະເທດ ເຊັ່ນ ອາເມລິກາ, ອັງກິດ ແລະ ເນທີແລນ. ແຕ່ລະບໍລິສັດໄດ້ຕັ້ງຊື່ຜະລິດຕະພັນຂອງເຂົ້າແຕກຕ່າງກັນ highersteaks ແລະ supermeat. ວີດີໂອດ້ານລຸ່ມອາດຈະເຮັດໃຫ້ທ່ານຕົກໃຈ.

ທ່ານຄິດເຫັນແນວໃດ ຖ້າຊີ້ນທີ່ທ່ານກິນບໍ່ແມ່ນຊີ້ນ ແຕ່ມີລົດຊາດ ແລະ ສານອາຫານຄືກັນກັບຊີ້ນ. ຄັ້ງຕໍ່ໄປທີ່ທ່ານໄປຮ້ານໄກ່ທອດ ຫຼື ຮ້ານສະເຕັກ ຢ່າລືມສັງເກດ ແລະ ຖາມຕົວເອງວ່າ ສິ່ງທີຢູ່ໃນຈານແມ່ນ ຊີ້ນແທ້ ຫລື ຊີ້ນທີ່ປູກເອົາ.

Reference:

https://theconversation.com/meat-grown-from-cells-companies-clamour-to-put-it-on-your-plate-105171?fbclid=IwAR1n2DQqy7gcBinPlpZ365cOK5GkiMZD7YTrtg7Zv2TgZP9FIVX2pwqtm0U

https://www.highersteaks.com/

https://www.supermeat.com/

https://www.new-harvest.org/mark_post_cultured_beef

ວ່າດ້ວຍເລື່ອງຄວາມເຫງົາ

ມີນັກຈິດຕະວິທະຍາ ແລະ ນັກຊ່ຽວຊານດ້ານອາລົມຫຼາຍທ່ານໃດ້ ໃຫ້ທັດສະນະວ່າ ຄວາມເຫງົາເປັນໄພຫງຽບ ທີ່ບໍ່ແມ່ນແຕ່ໜ້າທີ່ຂອງຄົນໃນຄອບຄົວໃກ້ຊິດຄ່ອຍແກ້ໄຂອາດຈະບໍ່ພຽງພໍ ແຕ່ຍ້ອນສະພາບແວດລ້ອມ ແລະ ຜົນກະທົບອ້ອມຂ້າງ ພາໃຫ້ເກີດຄວາມເຫງົາທາງສັງຄົມ ແລະ ຄວາມເຫງົາທາງອາລົມ.

Social Loneliness ແມ່ນຄວາມເຫງົາທາງສັງຄົມເຊິ່ງພົບໃດ້ທົ່ວໄປເປັນເລື່ອງຂອງອາລົມໄລຍະສັ້ນ ທີ່ມີສາຍສຳພັນ ກັບຄົນອ້ອມຂ້າງ ພົວພັນກັນ ຫຼື ຄົນໃນສັງຄວາມທີ່ບໍ່ມີຄວາມສຳພັນກໍ່ພາໃຫ້ເກີດ Social Loneliness ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນພົບໃດ້ກັບຄົນທົ່ວໄປ ທີ່ມີຈຳນວນເພື່ອນບໍ່ຫຼາຍ, ຄົນທີ່ບໍ່ຄ່ອຍມີສັງຄົມກ້ວາງຂວາງ

Emotional Loneliness ແມ່ນຄວາມເຫງົາທາງອາລົມ ຖືເປັນພາວະຄວາມເຫງົາລະດັບກາງໄປເຖິງຮ້າຍແຮງ ແກ່ຕົນເອງ ແລະ ຄົນອ້ອມຂ້າງ ຫຼື ພາຍໃນອົງກອນ

ມີລາຍງານຈາກອົງການ WHO ວ່າຄວາມເຫງົາທາງອາລົມນັ້ນສົ່ງຜົນກະທົບໃນລະດັບຮ້າຍແຮງຕໍ່ອົງກອນ ແລະ ຄົນພາຍໃນອົງກອນ ໂດຍສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຈະພົບໃດ້ກັບຜູ້ທີ່ມີອາຍຸສູງ …

ໂຣກທີ່ຄິດວ່າຕົນເອງບໍ່ເກັ່ງ (Imposter syndrome – ອິມໂພສເຕີ ຊິນໂດຣມ)

ບາງຄັ້ງຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ໃດ້ຮັບຄຳຊົມຈາກຄົນອື່ນເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ປາດຖະໜາ ບາງທີ່ຫລາຍຄັ້ງເກີດອາການຫງຸດຫງິດ ເພາະພາຍໃນໃຈ ນັ້ນຄິດຢູ່ຕະຫຼອດເວລາວ່າສິ່ງທີ່ເຮັດໄປນັ້ນຍັງດີບໍ່ພໍ

ມີບາງທິດສະດີວ່າ ໂຣກນີ້ສ່ວນໜຶ່ງເກີດມາຈາກພື້ນຖານຄອບຄົວທີ່ພະຍາຍາມສ້າງຄວາມຄາດຫວັງ ຫຼື ສ້າງຕົວຕົນຈຳລອງບາງຢ່າງຂື້ນມາ ຕົວຢ່າງ ພໍ່ແມ່ອາດຈະບອກກັບລູກວ່າ ລູກນີ້ພິເສດ ແລະ ສາມາດເຮັດສິ່ງຕ່າງໆໃດ້ຫຼາຍກ່ອນຄົນທົ່ວໄປ (ສິ່ງນີ້ເຫຼົ່ານີ້ອາດຈະເຮັດເດັກຄົນໜຶ່ງວາງເກນຂອງຕົນເອງຂື້ນມາ ແລະ ຕ້ອງເຮັດສຳເລັດທຸກໆຢ່າງໃຫ້ສຳເລັດ ເພາະຕົນເອງນັ້ນພິເສດ)

Read more

ການສະແດງຂອງອາການ Imposter syndrome

ຄວາມຮູ້ສຶກພາຍໃນຂອງຄົນທີ່ເປັນໂຣກນີ້ແມ່ນ ມັກບອກກັບຕົນເອງວ່າຕ້ອງປະສົບຜົນສຳເລັດຕະຫລອດເວລາ, ຊະນະຕະຫລອດເວລາ ແລະ ພະຍາຍາມຮັກສາລະດັບໄວ້

ຄວາມຮູ້ສຶກວ່າຢ້ານຄົນອື່ນຮູ້ວ່າເຮົາບໍ່ເກັ່ງ ຫລື ຮູ້ບໍ່ຫລາຍ ທັງທີ່ຄວາມຈິງອາດຈະບໍ່ແມ່ນ ເພາະຫຼາຍຄັ້ງທີ່ເຮົາເຮັດຫຍັງສຳເລັດເພື່ອຢາກໃດ້ ຫຼື ສະແດງໃຫ້ຄົນອ້ອມຂ້າງເຫັນເຖິງສັກກະຍະພາບຕະຫຼອດເວລາ ນັ້ນເປັນການແບກຮັບພາລະບາງຢ່າງທີ່ຕົນເອງສ້າງຂື້ນມາ

ບາງຄັ້ງຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ໃດ້ຮັບຄຳຊົມຈາກຄົນອື່ນເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ປາດຖະໜາ ບາງທີ່ຫລາຍຄັ້ງເກີດອາການຫງຸດຫງິດ ເພາະພາຍໃນໃຈ ນັ້ນຄິດຢູ່ຕະຫຼອດເວລາວ່າສິ່ງທີ່ເຮັດໄປນັ້ນຍັງດີບໍ່ພໍ

ຄວາມຮູ້ສຶກວ່າຟຣຸກຕະຫລອດເວລາ, ເຮັດຫຍັງສຳເລັດ ແຕ່ ຍັງຮູ້ສຶກວ່າ ຍັງບໍ່ສົມບູນ

Imposter syndrome ກັບ Perfectionist ຈະມີຄວາມຕ່າງກັນເລັກນ້ອຍ Perfectionist ຄືຮູ້ສຶກໂຕວ່າສິ່ງທີ່ເຮົາເຮັດນັ້ນດີແລ້ວ ແຕ່ຍັງມີບາງຈຸດບໍ່ສົມບູນຢາກເຮັດໃຫ້ດີກ່ອນນີ້ ແລະ ຈະບໍ່ຄິດຕຳນິໃນຄວາມຮູ້ສຶກຕົນເອງ

ອິມໂຟສເຕີ ຊິນໂດຣມ ບໍ່ດີປານໃດ ຕ່າງຈາກການຖ່ອມໂຕ (ຄວາມຖ່ອມໂຕແມ່ນເຮົາຮູ້ວ່າສຳເລັດຍ້ອນຫຍັງແຕ່ເຮົາຈະບໍ່ຂີ້ໂມ້ຫລາຍ)

ສັນຍານທີ່ບົ່ງບອກວ່າເປັນ ອິມໂຟສເຕີຊິນໂດຣມ ມັກຈະຮູ້ສຶກວ່າມີບາງຢ່າງໃນໃຈເຊື່ອງໄວ້ຢ້ານຄົນອື່ນຮູ້ຄວາມຈິງ (ຄວາມຈິງທີ່ວ່າເຮົາບໍ່ເກັ່ງ ຄວາມຈິງທີ່ວ່າມີບາງຢ່າງເປັນສິ່ງຢ້ານຄົນອື່ນຮູ້ແລ້ວຈະເບິ່ງເຮົາຫຼຸດຕາມມາດຖານຂອງຕົນເອງທີ່ຕັ້ງໄວ້)

ວິທີແກ້ ຕ້ອງຍອມຮັບກ່ອນວ່າໂຕເອງເປັນໂຣກນີ້
ຄວນດີໃຈກັບຄວາມສຳເລັດຂອງຕົນເອງ
ຍອມຮັບການຍົກຍ້ອງຈາກໝູ່ ຄົນອ້ອມຂ້າງ

ສິ່ງທີ່ຫນ້າສົນໃຈຄື ໂຣກນີ້ຂ້ອນຂ້າງເປັນ ລັກສະນະ ວົງກວ້າງຂອງ Social Network ກັບຄົນຍຸກນີ້ ເພາະແວດລ້ອມອ້ອມຂ້າງເຮັດໃຫ້ເກີດການປຽບທຽບ.

ຖ້າເກີດສະສົມ ບໍ່ແກ້ໄຂ ອາດຈະເປັນແຜເລິກ ແລະ ເຮັດໃຫ້ລຸກລາມໄປຫາໂຣກອື່ນ ຫຼື ໂຣກຊຶ່ມເສົ້າ
ເຮົາຄວນປຶກສາຫມໍ

ຂໍ້ມູນຈາກ entrepreneur

Email ທຳລາຍປະສິດທິພາບການທຳງານຂອງທ່ານແທ້ບໍ່?

ບົດຄວມນີ້ຈະມາເລົ່າວິທີການຈັດການ Email ຢ່າງມີປະສິດທິພາບອ້າງອິງຈາກງານວິໄຈ ຫຼາຍແຫ່ງ ແລະ ປະສົບການຜູ້ຂຽນ

ໂດຍປົກກະຕິຖ້າເວົ້າເລື່ອງການສື່ສານປະຈຸບັນ ອີເມວນັບວ່ານັບມື້ເລີ່ມເປັນຊ່ອງທາງຄູ່ຂະໜານກັບການສື່ສານແບບເອກະສານພາຍໃນອົງກອນ ຫຼື ການພົວພັນກັບສາກົນ

ໃນບາງຄັ້ງ ຫຼື ສ່ວນໃຫຍ່ Email ປຽບເໝືອນຕົວດູດເວລາ ຂອງຫຼາຍບໍລິສັດ ອົງກອນກໍ່ເປັນໃດ້

ການກວດ ອີເມວຕະຫຼອດເວລາ ເປັນສິ່ງທີ່ກິນເວລາຫຼາຍ ມີ research ບົດວິໄຈງານໜຶ່ງກ່ຽວກັບ Email ອອກມາວ່າ ໂດຍສະເລ່ຍຄົນເຮົາໃນໜຶ່ງວັນ ໃຊ້ເວລາ 25% – 28% ຂອງການທຳງານທັງໝົດ ໝົດໄປກັບການ Check Email ຖ້າຄິດໄລ່ໂດຍປະມານແມ່ນ 10 – 11 ຊົ່ວໂມງຕໍ່ອາທິດ ຖືເປັນຕົວເລກທີ່ຫຼາຍສົມຄວນ

Read more

Email ເປັນຕົວທຳລາຍ ປະສິດທິພາບການທຳງານ (Productivity) ເຊິ່ງຄຳນີ້ ມີຜູ້ບໍລິຫານຈຳນວນຫຼາຍຕ່າງເວົ້າເປັນສຽງດ່ຽວກັນ, ໃນປື້ມຫຼາຍຫົວກໍ່ໃດ້ກ່າວໄວ້ເຊັ່ນກັນ ສຳລັບຫຼາຍຄົນແລ້ວບາງເທື່ອກໍ່ອົດບໍ່ໄດ້ທີ່ຈະກວດ ອີເມວໃນຕອນເຊົ້າ ຫຼື ບາງເທື່ອຕອນຄຳ່ກ່ອນເຂົ້ານອນ. ເຮົາອາດຈະຕ້ອງປ່ຽນ ວິທີຄິດ (Mindset) ຂອງຕົນເອງ ຫຼື ອົງກອນ ໃນມິຕິໜຶ່ງ ຜູ້ບໍລິຫານ ອາດຈະມີວີທີທາງໃນການແກ້ໄຂກັບວິທີການສື່ສານ

ອີເມວເປັນຕົວການ ທຳລາຍສະມາທິ (Distraction) ຂະນະການທຳງານ ຖ້າເກີດວ່າຕ້ອງສະລັບປັບປ່ຽນໄປກວດອີເມວຂະນະທຳງານ ແລ້ວກັບມາເຮັດວຽກຕໍ່ເຊິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາເສຍເວລາໄປເກືອບ 1 ຊົ່ວເມື່ອງເພື່ອທີ່ຈະເລີ່ມມີສະມາທິກັບມາໂໝດການທຳງານອີກຄັ້ງ

ສຳລັບຄົນທີ່ຕ້ອງຕອບອີເມວຕະຫລອດເວລາ ແມ່ນ ອາດຈະບໍ່ສາມາດກັບໄປທຳງານ Focus ໃນລະດັບ Deep Thinking ໃດ້.

ມີຂໍ້ແນະນຳທາງອອກຂອງການຈັດການ ອີເມວໃຫ້ມີປະສິບທິພາບດີຂື້ນ

Rule #1: ບໍ່ຄວນກວດອີເມວໃນຕອນເຊົ້າ
(Avoid you inbox first thing in the morning and when you off the clock)

ເພາະຖ້າເຮົາກວດອີເມວເຮົາອາດຈະເສຍເວລາເປັນຊົ່ວໂມງ ເຮົາຄວນໄປຄິດວຽກຍາກໆ, ຂຽນກົນລະຍຸດ, ວາງແຜນ, ສົນທະນາກັບ ທີມງານວິຊາການອາດຈະເໝາະສົມກ່ອນ

ສະນັ້ນຕອນເຊົ້າ ສິ່ງທີ່ສຳຄັນຄືການຄິດ ກົນລະຍຸດ ທົບທວນ ຜົນກະທົບ (Reflect) ຈາກວຽກງານ ຂອງມື້ວານ ຫຼື ຈາກອາດທິດກ່ອນ ແລະ ວາງແຜນຕ່າງໆ ແລະ ທີ່ສຳຄັນບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງກວດອີເມວກ່ອນເລີກວຽກ

ການກວດອີເມວຕອນກາງຄືນ, ເວລາໄປທຽວບໍ່ດີປານໃດ໋, ເພາະເຮົາຈະບໍ່ສາມາດ Shutdown ຕົນເອງໃດ້
ໂດຍປົກກະຕິ ຂໍ້ຕົກລົງສາກົນຂອງການຂຽນຕອບອີເມວ ແມ່ນບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຕອບທັນທີກໍ່ໃດ້ ຈຸດປະສົງດັ້ງເດີມຂອງ ອີເມວຄືເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຕອບດ່ວນ ເຮົາອາດຈະ ຕອບພາຍໃນ 1 ເຖິງ 2 ວັນ ກໍ່ຍັງໃດ້

Rule #2: ເຮັດໃຫ້ອິນບັອກເປັນສູນ
(Empty your inbox daily)

ທ່ານບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງອ່ານອີເມວທຸກໆອັນ ແຕ່ຄວນຈະເລືອກການຈັດການກັບອີເມວແນວໃດ ໃຫ້ inbox ເປັນສູນ ຫຼື ໜ້ອຍທີ່ສຸດ ອາດຈະໃຊ້ 5 ວິທີລຸ່ມນີ້:

  1. Do – ຖ້າຫາກເປັນອີເມວທີ່ສາມາດຕອບໃດ້ພາຍໃນ 2 ເຖິງ 5 ນາທີ ທ່ານຄວນຈະຕອບເລີຍທັນທີ
  2. Delegate – ອີເມວບາງອັນທີ່ບໍ່ກ່ຽວກັບທ່ານ ຫຼື ພົວກັນກັບໃຜຄວນສົ່ງຕໍ່ໃຫ້ກັບຜູ້ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ
  3. Defer – ອີເມວທີບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຕອບທັນທີຄວນເກັບໄວ້ຕອບນຳຫຼັງກໍ່ບໍ່ເສຍຫາຍ
  4. Delete – ສິ່ງທີ່ບໍ່ສຳຄັນຄວນລຶບອີເມວນັ້ນດີກ່ອນສະເໝີ
  5. File – ຖ້າຫາກວ່າອີເມວທີຄິດວ່າຈະໃດ້ນຳກັບມາທົບທວນໃນໄລຍະເວລາພາຍຫລັງອາດຈະ Archive ໄວ້
Rule #3: ຫຼຸດຜ່ອນການສົ່ງອີເມວໃຫ້ທຸກຄົນພ້ອມກັນ
(Stop CC everyone)

ໃນລະດັບອົງກອນ ຫຼື ພະແນກ ຄວນມີການກຳນົດ Policy ເລື່ອງການນຳໃຊ້ ອີເມວຢ່າງເປັນການ, ໃນບາງຄັ້ງເຮົາບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງ CC ຫາຫົວໜ້າຍ້ອນໃນບາງກໍລະນີຂະນະທຳງານ ອາດຈະຍັງບໍ່ຮອດເວລາທີ່ຫົວຫນ້າຕ້ອງຕັດສິນໃຈ ແລ້ວເກີດການລົບກວນ ບາງຄັ້ງມີການແຊກແຊ່ງ ເຮັດໃຫ້ການເຮັດວຽກນັ້ນອາດຈະສະດຸດມີບັນຫາໃດ້ ເພາະໃນສ່ວນຂອງຜູ້ທີ່ຖືກ CC ແລ້ວຈະເກີດຄວາມຮູ້ສຶກວ່າຕົນເອງຕ້ອງຕັດສິນໃຈ ຫຼື ໃຊ້ເວລາໝົດໄປກັບການອ່ານກັບອີເມວນັ້ນ. ເຮົາຄວນ CC ພາຍໃນວົງພຽງ 2 ເຖິງ 5 ຄົນກໍ່ພໍ່ແລ້ວ

ເຮົາບໍ່ຄວນ CC ໃຫ້ກັບໝົດທຸກຄົນ ເພາະບາງຂໍ້ມູນບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຮູ້ໝົດນຳກັນທຸກຄົນ ແລະ ບາງເທື່ອກໍ່ Do Not Reply All ບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຕອບກັບໃຫ້ທຸກຄົນເພາະຈະເປັນການລົບກວນຖ້າຫາກຂໍ່ມູນນັ້ນບໍ່ກ່ຽວຂ້ອງ

Rule #4: ກຳນົດຊ່ວງເວລາຂອງການຕອບອີເມວ
(Batch)

ການກຳນົດຊ່ວງເວລາການຕອບອີເມວແບບ Batch ໃນຄາວດ່ຽວຈະດີກ່ອນຕ້ອງມານັ່ງຖ້າຕອບອີເມວທຸກໆຄັ້ງທີ່ມີການສົ່ງມາ ຖ້າທ່ານຫາກຄິດວ່າຖ້າມີວຽກດ່ວນ ທ່ານຄວນໃສ່ Signature ທ້າຍເມວສຳລັບການຕິດຕໍ່ດ່ວນເຊັ່ນ: ເບີໂທລະສັບ, Whatsapp, ອື່ນໆ

Rule #5: ການບໍລິຫານ
(Managerment Tool)

ລອງຫາວິທີແບບອື່ນແທນການນຳໃຊ້ພຽງອີເມວເປັນຊ່ອງທາງພຽງຢ່າງດ່ຽວ ຫຼື ຊອກຫາເຄື່ອງອື່ນທີ່ມີການຈັດການສອດຄ່ອງກັບວຽກ ເຊັ່ນວ່າ: Chanebox, unroll.me , IFTTT ອື່ນໆ

Rule #6: ກຳນົດນະໂຍບາຍ ແລະ ການນຳໃຊ້ເຄື່ອງມື
(How to and what tools)

ໃນພະແນກການເຮັດວຽກຄວນຕົກລົງກັນເລື່ອງ ວິທີນຳໃຊ້ອີເມວແນວໃດ໋ໃຫ້ເກີດປະສິດທິພາບສູງສຸດ ອາດຈະລອງສຶກສາ ຫຼື ພິຈາລະນາ ການໃຊ້ເຄື່ອງມືຢ່າງ Slack , Workplace, Asana, …

Rule #7 ຫຼັກການຂຽນອີເມວ
(mail & email)

ຖ້າຈະເວົ້າເຖິງຫຼັກການຂຽນອີເມວ ກໍ່ບໍ່ຕ່າງກັນຫຼາຍ ກັບການຂຽນ ຈົດໝາຍ ທັງສອງຢ່າງແມ່ນ ມີພື້ນຖານອັນດ່ຽວກັນ ເຮົາຄວນຂຽນໃຫ້ຖືກຕາມຫຼັກການຂຽນຈົດໝາຍ ອາດຈະບໍ່ຈຳເປັນທຸກຄັ້ງສະເໝີໄປ ແຕ່ຢ່າລືມວ່າການຂຽນລັກສະນະເປັນກາງຈະປອດໄພ ເພາະອີເມວທຸກອັນສາມາດ forward ໄປຫາຄົນອື່ນໃດ້

ສະນັ້ນແລ້ວການ Proofread ນັ້ນເປັນສິ່ງທີ່ດີອ່ານຄືນລະອຽດໝັ້ນໃຈແລ້ວຄ່ອຍສົ່ງ ເພາະເຮົາຈະໝັ້ນໃຈໃດ້ວ່າຜູ້ຮັບຈົດໝາຍນັ້ນຈະເຂົ້າໃນຈຸດປະສົງຂອງຜູ້ຂຽນຊັດເຈນ

ຫຼາຍຄັ້ງ ການກຳນົດ Call to Action ນັ້ນຈຳເປັນ ເຮົາຄວນຈະບອກໄປພ້ອມວ່າໃຜຕ້ອງເຮັດຫຍັງ ຫຼື ຖ້າຈະບໍ່ມີໃຜເຮັດຫຍັງ ກໍ່ຄວນອະທິບາຍບອກພ້ອມຈະເປັນການດີ.

Rule #8 ເວັ້ນໄລຍະການຕອບອິເມວ
(Delay Your Response)

ທ່ານຄວນກຳນົດເວລາໃນການຕອບໃຫ້ສະໝຳ່ສະເໝີ ເພາະຄົນສົ່ງມັກຈະຈົດຈຳ ຄາດຫວັງ ກັບວິທີການຕອບຂອງທ່ານ

Rule #9 ພິຈາລະນາເມື່ອເຖິງເວລາ
(Yesterbox)

Yesterbox ຄືຖ້າອີເມວໃດ໋ທີ່ສາມາດລໍຖ້າໃດ້ ໃຫ້ລໍໄປກ່ອນ ບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຕອບທັນທີ ເພາະບາງຄັ້ງເຮົາຈຳເປັນຕ້ອງຈັດສັນເວລາ ຫຼື ອີເມວທີ່ມີຄຳເຫັນ ຄຳຕັດສິນໃຈ ຈາກຜູ້ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແມ່ນສາມາດຖ້າໃດ້

ຂໍ້ມູນຈາກ entrepreneur

%d bloggers like this: