ອັດຕາການເພີ່ມຂື້ນຂອງອຸ່ນຫະພູມໂດຍສະເລ່ຍຂອງໂລກເພີ່ມຂຶ້ນເກືອບສອງເທົ່າຂອງ 50 ປີກ່ອນ ແລະ ການທີ່ໂລກອົບອຸ່ນຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວນັ້ນນັກວິທະຍາສາດສະຫຼຸບວ່າເຮົາບໍ່ສາມາດອະທິບາຍໄດ້ດ້ວຍ ວັດທະຈັກຕາມທຳມະຊາດພຽງຢ່າງດຽວເພາະມັນມີຜົນກະທົບຈາກ Greenhouse Gases (GHGs) ທີຖືກປ່ອຍອອກມາໂດຍກິດຈະກຳຂອງມະນຸດເຂົ້າມາມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງອີກດ້ວຍ. ໂດຍສະພາບທີ່ເປັນ ຢູ່ປັດຈຸບັນ Greenhouse Gases (GHGs), Carbon dioxide, Methane, Nitrous oxide ຂຶ້ນສູ່ຈຸດສູງສຸດໃນໄລຍະ 800000 ປິທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການເກັບກັກຄວາມຮ້ອນ ຂອງກ໊າດເຫຼົ່ານີ້ເຮັດໃຫ້ເກີດມີການປ່ຽນແປງສະພາບອາກາດຂອງໂລກໃນຫຼາຍໆທາງ
ບົດສະຫຼຸບຂອງ IPCC
ເພື່ອຫາບົດສະຫຼຸບໃນແງ່ວິທະຍາສາດຂອງການປ່ຽນແປງສະພາບອາກາດຂອງໂລກ ລວມເຖິງການຫາ ທາງອອກວ່າເຮົາຈະຊ່ວຍໂລກໄດ້ແນວໃດ ເຮັດໃຫ້ໃນປີ 1988 ອົງກອນສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ຕັ້ງກຸ່ມທີ່ ມີຊື່ວ່າ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) ໂດຍຄະນະເຮັດວຽກ ຈະມີການປະຊຸມໃນທຸກໆ 2-3 ປີ ເພື່ສະຫຼຸບຜົນການຄົ້ນພົບ ແລະ ຂຽນລາຍງານການເຄື່ອນໄຫວລ່າ ສຸດຂອງການປ່ຽນແປງສະພາບອາກາດໂລກ ຫຼື Climate Change ຊຶ່ງເປັນລາຍງານທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຂໍ້ຕົກລົງ ແລະ ຂໍ້ສະຫຼຸບທີ່ຊຸມຊົນນັກວິທະຍາສາດ ຊັ້ນນຳເຫັນຟ້ອງຕ້ອງກັນ.
ໂດຍຂໍ້ສະຫຼຸບອັນດັບແລກຂອງ IPCC ຄື Greenhouse Gases (GHGs) ຫຼາຍໆຕົວມີສວ່ນສຳຄັນ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດບັນຫາໂລກຮ້ອນ ແລະ ມະນຸດປ່ອຍກ໊າດເຫຼົ່ານີ້ໃນຫຼາຍໆຮູບແບບໂດຍສ່ວນໃຫ່ຍມາ ຈາກຂະບວນການເຜົາໄຫມ້ນໍ້າມັນເຊື້ອໄຟໃນລົດ ລວມເຖິງການປ່ອຍກ໊າດ Greenhouse Gases (GHGs) ແລະ ໂຮງງານໄຟຟ້າໂດຍກ໊າດຈະມີສ່ວນສຳຄັນໃນບັນຫາໂລກຮ້ອນຄື Carbon dioxide ຫຼື CO2 ໂດຍມີກ໊າດຮູບແບບອື່ນທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຄືກ໊າດ Methane ທີ່ມາຈາກພື້ນທີ່ຝັງຂີ້ເຫຍື້ອຈາກກ໊າດທຳມະຊາດ ແລະ ຈາກອຸດສະຫະກຳປີໂຕຣລ່ຽມ ລວມເຖິງການເຮັດກະເສດຕະກຳ Nitrous oxide ຈາກປຸຍ, ກ໊າດທີ່ໃຊ້ສ້າງຄວາມເຢັນ ແລະ ຂະບວນການທງອຸດສາຫະກໍາ ລວມເຖິງການສູນເສຍພຶ້ນທີ່ປ່າໄມ້ທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ດູດຊັບກ໊າດ Carbon dioxide ເຮັດໃຫ້ສະຖານະການໂລກຮ້ອນຍີ່ງຂື້ນ
ຄຸນສົມບັດຂອງກ໊າດຕ່າງ
Greenhouse Gases (GHGs) ແຕ່ລະຊະນິດມີຄວາມສາມາດໃນການເກັບກັກຄວາມຮ້ອນທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປ. ກ໊າດບາງຊະນິດນັ້ນເກັບຄວາມຮ້ອນໄດ້ຫລາຍກວ່າ Carbon dioxide ຕົວຢ່າງເຊັ່ນ ໂມເລກຸນຂອງກ໊າດ Methane ນັ້ນບໍ່ສາມາດຄົງຢູ່ໃນຊັ້ນບັນຍາກາດໄດ້ຍາວນານເທົ່າໂມເລກຸນຂອງ Carbon dioxide ແຕ່ກ໊າດ Methane ມີສ່ວນສຳຄັນຫຼາຍທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດການປ່ຽນແປງສະພາບອາກາດຂອງໂລກໃນ 20 ປີທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ກ໊າດ Nitrous oxide ນັ້ນກໍມີຄວາມສາມາດໃນການເກັບກັກຄວາມຮ້ອນໄດ້ດີກວ່າ Carbon dioxide ເຖິງ 264 ເທົ່າ
ໃນສ່ວນຂອງກ໊າດອື່ນໆຢ່າງ CFCs ທີ່ຖືກຫ້າມໃຊ້ງານໃນຫຼາຍສະຖານທີ່ຂອງໂລກເພາະວ່າມັນ ທຳລາຍຊັ້ນໂອໂຊນຂອງໂລກ ແລະ ມັນມີຄວາມສາມາດໃນການກັກເກັບຄວາມຮ້ອນໄດ້ສູງກວ່າ Carbon dioxide ເຖີງ 1000 ເທົ່າ. ແຕ່ດ້ວຍຄວາມທີ່ອັດຕາການປົດປ່ອຍຂອງ CFCs ນັ້ນຕໍ່າກວ່າ Carbon dioxide ຫຼາຍຈິ່ງເຮັດໃຫ້ມັນບໍ່ຄ່ອຍສົ່ງຜົນກະທົບກັບບັນຫາໂລກຮ້ອນ ຫຼາຍປານໃດ ແລະ ເມື່ອກ໊າດທີ່ພວກເຮົາປົດປ່ອຍຂຶ້ນໄປນັ້ນໄດ້ເຮັດໜ້າທີ່ເກັບກັກຄວາມຮ້ອນ ໃນຊັ້ນບັນຍາກາດເຮັດໃຫ້ເກີດສະພາວະ Greenhouse effect ໂດຍກ໊າດເຫຼົ່ານີ້ຍອມໃຫ້ແສງ ຕາເວັນສ່ອງຜ່ານລົງມາຍັງພື້ນໂລກ ແຕ່ມັນຍັງເກັບກັກຄວາມຮ້ອນທີ່ແຜ່ອອກມາຈາກຜິວໂລກເຊີ່ງ ບໍ່ຖືກປ່ອຍອອກໄປໃນອາວະກາດ ແລະ ຍີ່ງມີກ໊າດ Greenhouse Gases (GHGs) ໃນຊັ້ນບັນຍາ ກາດຫຼາຍເທົ່າໃດຜົນກະທົບກໍຍີ່ງຮຸນແຮງ ແລະ ແນ່ນອນວ່າໂລກຂອງເຮົາຍີ່ງຮ້ອນຂຶ້ນເລື້ອຍໆ.
ການປ່ຽນແປງສະພາບອາກາດຍົງຄົງເກີດຂຶ້ນຕໍ່ເນື່ອງເຖິງຈະມີຄວາມພະຍາຍາມໃນລະດັບໂລກເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາການປ່ຽນແປງຂອງສະພາບພູມອາກາດໂດຍມີຄວາມເຄື່ອນໄຫວທີ່ສຳຄັນຄື Paris climate agreement ທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນປີ 2015 ທີ່ເປັນການຕົກລົງຕາມຂອບເຂດອະນຸສັນຍາສະຫະປະຊາຊາດວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງສະພາບພູມອາກາດ ເພື່ອກຳນົດມາດຕະການລົດການປ່ອຍ Carbon dioxide. ແຕ່ເຖີງຢ່າງໃດກໍດີ ການປ່ອຍ Carbon dioxide ຍັງຄົງເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະ ມີອັດຕາທີ່ສູງຂຶ້ນໃນປີ 2018. ຜູ້ຄົນສ່ວນຫຼາຍຄິດວ່າ ພາວະໂລກຮ້ອນ (Global warming) ແລະ ການປ່ຽນແປງສະພາວະ ອາກາດໂລກ (Climate change) ນັ້ນເປັນສິ່ງດຽວກັນ ແຕ່ນັກວິທະຍາສາດນິຍົມໃຊ້ຄຳວ່າ Climate change ເມື່ອອະທິບາຍການປ່ຽນແປງທີ່ຊັບຊ້ອນໃນຂະນະນີ້ ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສະພາບ ອາກາດ, ລະບົບພູມີພາກຂອງໂລກ ແລະ ການປ່ຽນແປງສະພາບອາກາດໂລກນັ້ນບໍ່ໄດ້ສົ່ງຜົນ ພຽງແຕ່ເຮັດໃຫ້ອຸນຫະພູມສະເລ່ຍຂອງໂລກສູງຂຶ້ນເທົ່ານັ້ນແຕ່ຍັງສົງຜົນເຮັດໃຫ້ເກີດເຫດການ ກ່ຽວກັບສະພາບອາກາດທີ່ມີຄວາມສຳຄັນເຮັດໃຫ້ເກີດການຫຼຸດລົງຂອງຈຳນວນປະຊາກອນສັດປ່າ ແລະ ການປ່ຽນແປງສະພາບຖິ່ນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງມັນ, ເຮັດໃຫ້ເກີດມີໄພທຳມະຊາດເກີດຂຶ້ນອີກດ້ວຍ.
